ارمغان فکری، میراث مکتوب پدر

بخش عمده‌ای از خاطرات دوران کودکی من، به‌واسطه پدر، به‌نوعی با کتاب گره خورده است. از پرسه‌زنی در‌میان قفسه‌های کتابخانه شخصی «ر. ع شاکری» تا سهمیه خرید یک کتاب داستان در عصر‌های پنجشنبه «کتابفروشی حاج‌آقا رجب‌زاده» (انتشارات امام). سه ماه تعطیلی تابستان هم از صبح تا ظهر در بخش آماده‌سازی کتاب کتابخانه آستان قدس رضوی سپری می‌شد.

به‌تدریج که این ارتباط با کتاب و کتابخانه جدی‌تر شد، متوجه گنجینه‌هایی نفیس در‌میان آرشیو پدر شدم؛ از آن جمله مجموعه‌ای کم‌نظیر از دست‌نوشته‌های تعدادی از مشاهیر و فرهیختگان ایرانی و غیر‌ایرانی با عنوان «ارمغان فکری» که از ۲۵‌دی‌ماه سال‌۱۳۴۲ به اهتمام ایشان گردآوری شده است.

درست به یاد دارم که دی‌ماه سال‌۱۳۸۲‌خورشیدی درست در چهل‌سالگی این مجموعه شریف، با پدر درباره هدف تأسیس آن سخن گفتیم و ایشان از من خواستند که مسیر را ادامه دهم و من نیز اجابت امر کردم و ادامه دادم، آن هم چه ادامه‌ای، که از دل آن، خاطرات و تجاربی نصیبم شد که خود شنیدنی است و حاشیه‌هایی ساخت نه پر‌رنگ‌تر از متن، که در نوع خود ارزشمند.

بنای اولیه بر آن بوده است که چهل‌نفر از مشاهیر و فرهیختگانی که سابقه دوستی، معاشرت و‌... با پدر داشتند، به سؤالاتی که ایشان در مقدمه دفتر مطرح نمودند، پاسخ دهند. به‌مرور، اما فراتر از آن پرسش‌ها، ماحصل تجارب زندگی این فرهیختگان مدنظر قرار گرفت.

افتتاح این مجموعه با مطلبی پر‌بار‌وارزشمند از مرحوم استاد محمد‌تقی شریعتی‌مزینانی همراه است که به خط ایشان به رشته تحریر در‌آمده به تاریخ ۹اسفند‌۱۳۴۲. به‌تدریج بزرگانی دیگر نیز به این مجموعه اضافه شدند از‌جمله میرزا‌خلیل کمره‌ای، استاد کاظم مدیر‌شانه‌چی، دکتر حسین رزمجو، عبدالفتاح عبد‌المقصود، پروفسور فؤاد سزگین، پروفسور عبدالجواد فلاطوری، دکتر محمدجعفر یاحقی و ..، تا ۲۷‌نفر.

باری، مسئولیت ادامه مسیر بر دوش من قرار گرفته بود. فرهیختگانی همچون پروفسور عبدالعزیز ساشادینا، کاظم موسوی بجنوردی، دکتر مهدی محقق، استاد ایرج افشار، دکتر محمدحسن گنجی، دکتر محمدحسین پاپلی‌یزدی، عبدالحسین آذرنگ، محمدصادق خرازی، استاد سید‌عبدا... انوار، دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی و ... در آن مطالب ارزشمندی نوشتند.

به این بهانه هم‌نشینی با بزرگان برایم تجربه‌ای کم‌نظیر رقم زد. از دیدار با دکتر محمدحسن گنجی (پدر علم جغرافیای ایران) در صد‌سالگی و حکایت چگونگی آشنایی با پدر پس‌از وقایع موسوم به «انقلاب فرهنگی» به بهانه فروش کتابخانه شخصی‌اش از سر ناچاری به آستان قدس رضوی و انصاف پدر در مواجهه با این امر، تا ملاقات‌های پیاپی با دکتر مهدی محقق در دفتر مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل کانادا و بازگویی خاطرات ایشان و پدر از تحصیل در مدرسه علمیه نواب مشهد و مراودات سال‌های بعد در‌زمینه نسخه‌های خطی.

از حضور در کلاس‌های درس پروفسور ساشادینا در دانشگاه فردوسی مشهد و نقل خاطرات شیرین ایشان از جلسات مثنوی‌خوانی پیش از انقلاب همراه پدر در منزل شادروان محمدعلی تولایی.

از دیدار با استاد ایرج افشار در مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی بدین‌منظور و سپس افتخار شاگردی ایشان در آن مرکز ارجمند، تا آشنایی با استاد عبدا... انوار و افتخار میزبانی ایشان در کتابخانه و موزه ملی ملک.
«ارمغان فکری» میراث مکتوب پدر است؛ میراث مکتوب یک کتابدار کتاب‌شناس.